Mistrzowie - rekordziści mniejszych lig, o których w Europie nie słyszeliśmy. Część III

Mistrzowie - rekordziści mniejszych lig, o których w Europie nie słyszeliśmy. Część III

 Kolejny odcinek mistrzów i rekordzistów rozpoczniemy dokładnie tam gdzie ostatnio zakończyliśmy. Nad Morzem Bałtyckim oprócz ligi Estońskiej swoje rozgrywki rozgrywają Litwini, Łotysze oraz Finowie. Tak, w tym ostatnim kraju oprócz popularnych skoków narciarskich, coraz częściej do głosu dochodzi piłka nożna, która powoli może pochwalić się kilkoma sukcesami. Dlatego też celem tego odcinka będzie analiza tych trzech nadbałtyckich lig, a najbardziej skupimy się na lidze fińskiej.

Jako pierwszą przedstawimy ligę litewską. Rozgrywki w tym kraju rozgrywane są od 1922 roku jednak profesjonalna "A lyga" działa od 1991 roku gdy Litwa znów stała się niezależnym państwem po rozpadzie ZSRR. Od tego czasu tytuł mistrza kraju trafiał do sześciu klubów. Rekordzistą jest klub z Kowna. W wiecznej tabeli ligi litewskiej prowadzi natomiast klub ze stolicy czyli Żalgirys Wilno za nim plasują się Suduva Marijampole i Ekranas Ponevezys. Natomiast do najlepszych strzelców ligi należą - Povilas Luksys 195 występów 98 goli, Ricardas Beniusis 216 meczy i 96 goli oraz Arturos Rimkevicius 144 spotkania i 95 bramek. Luksys może być znany niektórym kibicom w Polsce: występował w takich klubach jak : Polonia Bytom czy Wigry Suwałki. Jako że Litwa leży bardzo blisko Polski to kilku piłkarzy oraz trenerów postanowiło spróbować swoich sił w tej lidze. Do najbardziej cenionych szkoleniowców na Litwie zalicza się Marek Zub, który w Polsce trenował GKS Bełchatów czy Widzew Łódź, a na Litwie Żalgirys Wilno. W trakcie pobytu w Wilnie trener Zub dwa razy wywalczył mistrzostwo Litwy w 2013 i w 2014 roku. Za jego kadencji również, klub z Wilna święcił największy sukces w europejskich pucharach o czym przekonał się miedzy innymi Lech Poznań. Z Polskich zawodników występujących w "A lydze" wyróżnić można: Jakuba Wilka, Adriana Mrowca, Kamila Bilińskiego, Arkadiusza Klimka, Macieja Kijewskiego i Janusza Bucholca. Jakub Wilk niegdyś zawodnik Lecha Poznań czy Lechii Gdańsk swoich sił próbował właśnie w Żalgirisie, w którym rozegrał 61 spotkań strzelając 19 bramek. Adrian Mrowiec to  piłkarz znany z takich klubów jak Wisła Kraków, Arka Gdynia czy Ruch Chorzów rozegrał 56 spotkań w lidze litewskie w barwach FC Wilno i FBK Kowno. Kamil Biliński występował natomiast za kadencji trenera Zuba w Żalgirisie i w 46 meczach strzelił 33 bramki. Arkadiusz Klimek znany z Zagłębia Lubin przez kilka sezonów występował w FBK Kowno ale w 30 spotkaniach zdobył 8 bramek. Maciej Kijewski i Janusz Bucholc występowali na Litwie w klubach drugoligowych. W europejskich pucharach kluby z Litwy często spełniają rolę dostarczycieli punktów, jednak zdarzały się wyjątki. W sezonie 2008/2009 FBK Kowno w eliminacjach do LM dotarło do 3 rundy kwalifikacyjnej jednak musieli uznać wyższość duńskiego Aalborga, a w pierwszej rundzie Pucharu UEFA odpadli z Sampdorią Genua. W sezonie 2013/2014 w eliminacjach  do LE startował wspomniany wcześniej Żalgirys Wilno, który wyeliminował Lecha Poznań, ale później musiał uznać wyższość Red Bulla Salzburg. Do pełnej analizy tej ligi brakuje nam tylko zestawienia wszystkich mistrzów oraz ilości tytułów:

 Drugą liga, która również powstała po rozpadzie Związku Radzieckiego jest liga łotewska, a dokładniej "Virsliga" działa od 1992 roku. Najbardziej utytułowanym zespołem jest drużyna ze stolicy Łotwy czyli Skonto Ryga. W tabeli wszech czasów prowadzi jednak zespół Ventspils FK na drugim miejscu jest wspomniane Skonto Ryga, a na trzeciej pozycji plasuje się Metalurg Liepaja. Do najlepszych strzelców ligi zalicza się : Girts Karlsons 158 spotkań i 86 bramek, drugie miejsce zajmuje Kristaps Grebis 187meczy i 81 bramek, a na trzecim miejscu Vits Rimkus 108 występów i 68 goli. Do najlepszych trenerów łotewskiej ligi zalicza się były reprezentant i jeden z najlepszych zawodników w historii łotewskiej piłki, czyli Marians Pahars, który występował w FC Southampton i w 129 występach zdobył 42 bramki. Karierę trenerską rozpoczął jako asystent w Skonto Rydze, by w 2011 zostać pierwszym trenerem zespołu. Od 2013 roku został trenerem reprezentacji narodowej. Wśród polaków, którzy występowali w "Virslidze" wymienić można: Dariusza Łatkę, Arkadiusza Klimka, Damiana Augystyniaka, Bartłomieja Sochyę oraz Damiana Kostkowskiego. Dariusz Łatka znany z występów w Wiśle Kraków, Jagiellonii czy Podbeskidziu. W lidze łotewskiej rozegrał 30 spotkań i strzelił 1 bramkę. Arkadiusz Klimek, który po przygodzie w Lubinie wybrał się na zwiedzanie nadbałtyckich państw, rozegrał 10 spotkań w Liepaji i strzelił 1 bramkę. Damian Augustyniak były zawodnik Odry Wodzisław wystąpił w 9 spotkaniach w barwach Daugavpilsu. Bartłomiej Socha zaliczył tylko 3 występy, a Damian Kostkowski rozegrał tylko jedno spotkanie w lidze łotewskiej. W europejskich pucharach kluby z Łotwy podobnie jak kluby litewskie częściej są dostarczycielami punktów. Chociaż zdarzały się sytuacje kiedy zaskoczyli całą Europę swoimi występami. W sezonie 2008/2009 FK Ventspils w 3 rundzie kwalifikacyjnej ligi mistrzów odpadło z FC Zurich, ale zakwalifikowało się do  rozgrywek grupowych LE. Tam zajęli 4 miejsce za Herthą, Heerenveen oraz Sportingiem Lizbona, zdobywając 3 punkty tracąc 10 bramek, a zdobywając tylko 3. W 2013/2014 Ventspils odpadło w 3 rundzie kwalifikacyjnej do LE z Maccabi Haifą. Skonto Ryga w sezonie 1999/2000 w 3 rundzie kwalifikacyjnej do LM odpadło z Chelsea, a w Pucharze UEFA wyeliminował ich Widzew Łódź. W tym sezonie natomiast drużyna FK Jelgavy uległa w 3 rundzie eliminacyjnej do LE Beitarowi Jerozolima, a wcześniej wyeliminowali Breidablik oraz Slovan Bratysławę. Na koniec zestawienie wszystkich mistrzów ligi łotewskiej:

 Warto wspomnieć, że w lidze cały czas rządziła drużyna Skonto, jednak od sezonu 2005 ich hegemonia została przerwana i do tego  czasu tytuł dzieli się pomiędzy drużyny z Ventspilsu i Liepaji. 

Teraz skupimy się na piłce finlandzkiej. Dokładniej na "Veikaukslidze". Zanim jednak w 1990 nazwa została przekształcona, liga nosiła kilka nazw najpierw: "Jalkapallon", a później "Mestaruussarja". w każdej z tych trzech lig najwięcej tytułów zdobyła drużyna HJK Helsinki. Jednak nie można zapomnieć o TPS Turku, Helsinforgu IK, KuPS Kuopio oraz Kuusysi Lahti. Bez wątpienia najlepszą drużyną w Finlandii nadal jest HJK. Najlepszymi strzelcami ligi są : Brazylijczyk Rafael 272 występy 99 goli, drugi jest Juho Makela 204 mecze i 87 goli, a na trzecim Toni Lehtinen 218 występów i 73 bramki. W tabeli wszech czasów prowadzi HJK przed Inter Turku i FC Lahti. Jednym z najlepszych trenerów jest Rosjanin Aleksey Eremenko Senior, ojciec trzech piłkarzy Alekseya Juniora, Sergeia i Romana Eremenko. Z polskich  piłkarzy, którzy występowali w "Veikaukslidze" są Marek Czekan, który w 1990 został królem strzelców w barwach  Ilves Tampere. a także Michał Sławuta bramkarz, który występował w 5 fińskich klubach na różnych  szczeblach rozgrywkowych. Zapamiętany zostanie za występy w drużynie HAKA. Tomasz Sajdak występował w barwach HJK i w 11 spotkaniach zdobył 5 bramek. Maciej Trusszczyński występował w barwach VPS Turku, jednak bez większych sukcesów. Jeżeli chodzi o fińskich piłkarzy, którzy wyróżniali się w rodzimej lidze to przede wszystkim - Jari Litmanen(były gracz Ajaxu, Barcelony czy Liverpoolu) w 200 występach zdobył 65 bramek.Tacy  reprezentanci kraju jak: Ari Nyman, Mika Vayrynen oraz Mikael Forsell także wpisywali się w statystyki ligi fińskiej. Finlandia w ostatnich latach okazała się łakomym kąskiem dla piłkarzy z Afryki. Takie nazwiska jak: Taye Taiwo, Anthony Annan, Quincy Osei, Abdoulaye Meite czy Aristide Bance bardzo podwyższyli poziom ligi fińskiej. Innymi zawodnikami, którzy występowali w "Veikaukslidze" są Toni Doblas, Daniel Orlund, Freddy Adu, Mike Havenaar oraz Josh Hooiveld. W europejskich pucharach kluby z Finlandii mogą pochwalić się kilkoma sukcesami - w 1984 HAKA Valkeakoski w Pucharze Zdobywców Pucharów odpadła dopiero w 1/4 finału z włoskim Juventusem. W 1986 roku FC Lahti dotarło do 1/4 pucharu Europy, w którym odpadli z Steaua Bukareszt. W 2008 Tampere United w 3 rundzie kwalifikacyjnej do LM odpadło z norweskim Rosenborgiem, a w pierwszej rundzie Pucharu UEFA nie sprostali francuskiemu Bordeaux. Najwięcej występów w pucharach ma rekordzista czyli HJK. W sezonie 1998/1999 występowali w rozgrywkach grupowych LM z PSV, Kaiserslautern i Benficą. Zdobyli 5 punktów zajmując ostatnie miejsce w grupie. Od sezonu 2010/2011 ze zmiennym szczęściem występują w europejskich pucharach. Przez ostatnie 7 sezonów raz wystąpili w rozgrywkach grupowych LE, w których zajęli 3 miejsce za Torino i FC Brugge. W innych sezonach przegrywali rywalizację w trzecich rundach eliminacyjnych czy to do LM czy LE. Za każdym razem odpadali po zaciętej walce z takimi drużynami jak Partizan Belgrad, Celtic Glasgow, Dynamo Zagrzeb, Schalke 04, APOEL Nikozja, Besiktas czy Athletic Bilbao. Na koniec przedstawiam zestawienie mistrzów Finlandii oraz ilość tytułów:

Jak widać Liga fińska coraz lepiej radzi sobie na arenie międzynarodowej, a ich liga coraz częściej przyciąga lepszych zawodników. Do pełni szczęścia kibicom Suomi brakuje tylko jakiegoś sukcesu narodowej reprezentacji w piłce nożnej. 

Podsumowaliśmy kolejne trzy ligi. Następnymi przystankami będą ligi z Wysp Brytyjskich. Takich jak Irlandia, Irlandia Płn czy Walia.